Z dniem 1 czerwca 2017 w życie wszedł art. 19c ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym. Przepis ten wskazuje, że wnioskodawcy muszą przy okazji składania wniosku o wpis do rejestru przedsiębiorców lub zmianę wpisu, która dotyczy m. in. nabycia udziałów, akcji lub ogółu praw i obowiązków, złożyć oświadczenie o statusie cudzoziemca.

Oświadczenie o statusie cudzoziemca

Wchodzący w życie przepis jest elementem większej nowelizacji ustawy o KRS, której część przepisów wchodzi w życie dopiero z 2020 r. Od dnia 1 czerwca 2017 r., wnioskodawcy będą zobowiązani do złożenia przy okazji wniosku o wpis do Rejestru, bądź wniosku o zmianę obejmującą nabycie lub objęcie udziałów, akcji lub ogółu praw i obowiązków oświadczenia o tym, czy spółka jest cudzoziemcem w rozumieniu ustawy z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców. W przypadku, gdy taki status wnioskodawca będzie posiadać, zachodzić będzie konieczność zamieszczenia oświadczenia, czy jest właścicielem lub wieczystym użytkownikiem nieruchomości położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Kiedy należy złożyć oświadczenie?

Zgodnie z ust. 1 wskazanego przepisu, oświadczenie należy złożyć w przypadku wniosków o wpis, a także wniosków o dotyczących każdorazowej zmiany wspólników bądź udziałowców, czy też akcjonariuszy.

Co istotne, oświadczenie jest wymagane także w przypadku, gdy zmiana wpisu w Rejestrze nie jest wymagana, lecz zachodzi obowiązek przedłożenia sądowi odpowiednich dokumentów zawierających informację o zmianach wspólników spółki. Dotyczy to np. przypadku nabycia przez nowego udziałowca mniej niż 10% udziałów w kapitale zakładowym spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (w takim przypadku należy złożyć do dokumentów rejestrowych wyłącznie listę wspólników, wspólnik posiadający mniej niż 10% udziałów nie jest ujawniany w KRS).

Kiedy spółka jest cudzoziemcem w rozumieniu ustawy?

Zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców, cudzoziemcem w rozumieniu ustawy jest:

osoba fizyczna nieposiadająca obywatelstwa polskiego;
osoba prawna mająca siedzibę za granicą;
nieposiadająca osobowości prawnej spółka osób wymienionych w pkt 1 lub 2, mająca siedzibę za granicą, utworzona zgodnie z ustawodawstwem państw obcych;
osoba prawna i spółka handlowa nieposiadająca osobowości prawnej mająca siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, kontrolowana bezpośrednio lub pośrednio przez osoby lub spółki wymienione w pkt 1, 2 i 3.

W jakich przypadkach możemy mówić o spółce kontrolowanej przez cudzoziemców wymienionych w pkt. 1-3 przytoczonego powyżej przepisu? Otóż, za kontrolowaną przez cudzoziemców uważa się spółkę w dwóch przypadkach:

gdy cudzoziemiec (lub cudzoziemcy) dysponuje bezpośrednio lub pośrednio powyżej 50% głosów na zgromadzeniu wspólników lub na walnym zgromadzeniu, także jako zastawnik, użytkownik lub na podstawie porozumień z innymi osobami;
gdy cudzoziemiec (lub cudzoziemcy) ma pozycję dominującą w rozumieniu przepisów art. 4 § 1 pkt 4 lit. b, c lub e k.s.h.

Dla stwierdzenia, czy w takiej spółce cudzoziemcy dysponują większością głosów i jaki jest sposób podejmowania uchwał i proporcji przysługującym wspólnikom głosów, należy przeanalizować stosunki wewnętrzne w spółce, w szczególności wynikające z samej umowy spółki. Punktem wyjścia jest więc ustalenie, czy cudzoziemcom w danej spółce przysługuje większość głosów. Jeśli odpowiedź jest pozytywna – należy do wniosków załączyć oświadczenie o statusie cudzoziemca.

W jakiej formie składa się oświadczenie?

Oświadczenie o statusie cudzoziemca jest obecnie elementem formularza głównego wniosku o wpis podmiotu do KRS oraz o zmianę danych podmiotu w KRS. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 czerwca 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie określenia wzorów urzędowych formularzy wniosków o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego oraz sposobu i miejsca ich udostępniania (Dz. U. 2017 poz. 1288) określiło bowiem nowe wzory formularzy, które obecnie są dostępne na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości i zawierają stosowne oświadczenie w przedmiocie statusu cudzoziemca.

Aktualne formularze znajdziesz na stronie Ministerstwa pod adresem: https://bip.ms.gov.pl/pl/rejestry-i-ewidencje/krajowy-rejestr-sadowy/formularze-wnioskow-wykorzystywanych-w-krs